Petycja w sprawie kobietobójstwa Centrum Praw Kobiet

Petycja w sprawie kobietobójstwa Centrum Praw Kobiet 4 lutego 2021

W dobie pandemii w Polsce podobnie jak w wielu innych krajach wzrasta skala przemocy wobec kobiet. Pandemia koronawirusa, jak wskazuje wielu ekspertów, nie pozostaje także bez wpływu na jedną z najbardziej ekstremalnych form przemocy ze względu na płeć jaką jest kobietobójstwo – zabójstwa kobiet i dziewcząt popełniane m.in. przez ich partnerów.

W przeddzień międzynarodowej kampanii 16 dni przeciwko przemocy ze względu na płeć, aby zapobiegać najbardziej tragicznym skutkom tej formy przemocy, Dubravka Šimonovic, specjalna sprawozdawczyni ONZ ds. Przemocy wobec kobiet, jej przyczyn i skutków, wezwała kraje członkowskie do powołania krajowych obserwatoriów ds. zabójstw kobiet.

Ograniczenia dotyczące wychodzenia z domu, przebywanie ze sobą na małej powierzchni, pogarszająca się sytuacja finansowa w wielu rodzinach zwiększa liczbę sytuacji konfliktowych i wybuchów agresji, które mogą skończyć się tragicznie dla kobiet zagrożonych przemocą tym bardziej, że ograniczenia kontaktów społecznych utrudniają im szukanie pomocy. Kiedy dodatkowo weźmiemy pod uwagę ograniczenia w pracy wielu instytucji, które powinny stać na straży praw pokrzywdzonych kobiet (policja, prokuratura, sądy) oraz fakt, że część placówek pomocowych ogranicza swoją działalność w dobie pandemii, kobiety doświadczające przemocy są często pozostawione same sobie w nierównym starciu ze swoim oprawcą.

Zabójstwa kobiet związane z przemocą w rodzinie nie są sprawą marginalną. Ostrożne dane z raportu Światowej Organizacji Zdrowia (2014) wskazują, że 38% kobiet, które straciły życie w wyniku zabójstwa zostało zamordowanych przez swoich partnerów. Inne badania obejmujące Australię, Kanadę, Południową Afrykę, Izrael i USA wykazały, że od 40 do 70% przypadków śmierci kobiet miało związek z przemocą w rodzinie (przy czym 45% zabójstw popełniono w trakcie rozwodu lub separacji). Szacunki Europejskich socjologów pokazują, że na świecie co roku ze względu na płeć zabijanych jest ponad 90000 kobiet. Centrum Praw Kobiet szacuje, że w Polsce od 400 do 500 kobiet rocznie może tracić życie w związku z przemocą w rodzinie (zabójstwa, pobicia ze skutkiem śmiertelnym, samobójstwa). Giną nie tylko partnerki sprawców, ale również dzieci i bliscy zamordowanych kobiet (matki, babki, siostry). Nie znamy dokładnej skali zjawiska, gdyż wciąż brakuje rzetelnych statystyk i badań. Przedstawicielki Centrum Praw Kobiet monitorowały wiele spraw o kobietobójstwo, które toczyły się w polskich sądach, dwie spośród klientek CPK również zostały zamordowane przez swoich partnerów. Specjalistki z CPK są głęboko przekonane, że wielu tych śmierci można było uniknąć.

Za obrażenia i śmierć kobiet doświadczających przemocy odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto stosował przemoc i zabił, ale także PAŃSTWO, które nie tworzy rozwiązań prawnych i instytucjonalnych skutecznie chroniących kobiety przed ciężkim uszkodzeniem ciała i zabójstwem. Prawo międzynarodowe, w tym podpisana przez Polskę Europejska Konwencja o Przeciwdziałaniu Przemocy wobec Kobiet i Przemocy Domowej oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jednoznacznie wskazują na pozytywny obowiązek państwa do ochrony kobiet przed przemocą. Polska nie wypełnia tego obowiązku, a obowiązujące prawo i rozwiązania instytucjonalne nie chronią skutecznie kobiet doświadczających przemocy, nawet w tych najbardziej drastycznych przypadkach, w których zagrożenie ciężkim uszkodzeniem ciała i zabójstwem jest wysokie. Brakuje nam kompleksowych narzędzi do szacowania ryzyka zagrożenia poważnym uszkodzeniem ciała i zabójstwem, o których mówi Konwencja Stambulska (art. 51) oraz procedur związanych z zarządzaniem ryzykiem, budowaniem planu bezpieczeństwa i postępowania w tego typu sprawach.

Centrum Praw Kobiet  wzywa do jak najszybszego do jak najszybszego podjęcia prac nad wprowadzeniem w Polsce rozwiązań prawno-instytucjonalnych, które pozwolą skuteczniej chronić kobiety i dzieci przed zabójstwem i obrażeniami zagrażającymi ich życiu.

Rekomendacje:

W celu zwiększenia skuteczności ochrony kobiet i dzieci przed ciężkim uszkodzeniami ciała i zabójstwem postulujemy:

Sfinansowanie ze środków publicznych powołania Obserwatorium ds. Kobietobójstwa
Opracowanie i wdrożenie krajowego programu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i jej najbardziej drastycznym formom jak kobietobójstwo
Wypracowanie i wprowadzenie w życie obowiązkowych narzędzi i procedury szacowania ryzyka i zarządzania bezpieczeństwem do pracy wszystkich instytucji i organizacji działających na polu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet oraz jasno określić zasady odpowiedzialności i współpracy pomiędzy nimi
Zwiększenie liczby specjalistycznych poradni i schronisk (dostępnych 24 godz. na dobę ) świadczących kompleksową pomoc i wsparcie dla kobiet i dzieci doświadczających różnych form przemocy w tym domowej i seksualnej
Zapewnienie kobietom doświadczającym różnych form przemocy dostępu do całodobowego nieodpłatnego telefonu informacyjno-interwencyjnego (obecny telefon finansowany ze środków centralnych dotyczy przemocy domowej i jest neutralny ze względu na płeć)
Prowadzenie działań profilaktycznych zapobiegających kobietobójstwom i przemocy ze względu na płeć wobec kobiet
Gromadzenia porównywalnych i zdezagregowanych danych dotyczących zabójstw kobiet uwzględniających m.in. relacje między ofiarą i sprawcą, wiek, niepełnosprawność, tożsamość płciową, status społeczny, status migranta, pochodzenie rasowe lub etniczne, wyznanie
Wprowadzenie w ustawie z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw zmian, które zwiększałyby zakres ochrony pokrzywdzonych poprzez m.in. poszerzenie uprawnień policji oraz cywilnego nakazu opuszczenia domu o zakaz kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną oraz poszerzenie zakazu zbliżania się o miejsca przebywania pokrzywdzonych inne niż najbliższe otoczenie (zakaz zbliżania powinien obejmować inne miejsca stałego przebywania osoby pokrzywdzonej takie jak np. miejsce pracy, sklep osiedlowy, szkoła czy przedszkole dziecka)
Wierzymy, że los setek tysięcy kobiet i dzieci, których zdrowie i życie jest zagrożone w związku z doznawaną przemocą, leży Pani Marszałek i Panu Premierowi na sercu i że dołożą Państwo wszelkich starań, aby prace nad niezbędnymi zmianami legislacyjnymi i instytucjonalnymi rozpoczęły się jak najszybciej. Mamy też nadzieję, że będą one prowadzone w ścisłej współpracy z organizacjami udzielającymi pomocy ofiarom przemocy oraz przy udziale poszkodowanych kobiet.

Niniejsza petycja jest częścią działań Centrum Praw Kobiet w ramach ogólnoeuropejskiej kampanii STEP UP! (Następny krok – od słów do czynów!), której celem jest zapewnienie kobietom, które doświadczyły przemocy i ich dzieciom prawa do bezpieczeństwa i specjalistycznej pomocy.

Petycje podpisać można na stronie CENTRUM PRAW KOBIET

Źródło informacji i foto: CENTRUM PRAW KOBIET

Skontaktuj się ze specjalistą ds. przeciwdziałania przemocy!
Telefon 61 22 11 112